De Amerikaanse Jen Beagin werd beroemd met Stofzuigen in het donker (2020), waarin ze geestig schrijft over het harde leven van een schoonmaakster die het stoute zusje van Bridget Jones zou kunnen zijn. In haar derde roman, die Big Swiss heet maar enigszins provocerend als De sekstypiste werd vertaald, combineert ze opnieuw scherts en ernst.

De schrijfster portretteert drie mensen die op wonderlijke wijze met elkaar verbonden zijn. De gescheiden Greta Work verdient haar geld als audiotypiste. Ze werkt de gesprekken uit die relatie- en sekstherapeut Ohm met zijn patiënten voert. Wat ze doet, weliswaar met geheimhoudingsclausule, is 'afluisteren in het kwadraat' want ze krijgt de meest intieme bekentenissen te horen. Een van Ohms patiënten is een vrouw met een opvallend Europees accent en een stem als 'vloeibaar metaal'. Ze heet Flavia en Greta doopt haar 'de Zwitserse'. Zij komt langs bij Ohm omdat ze nog nooit een orgasme heeft gehad, 'zelfs niet met haarzelf', maar wel een kinderwens heeft en klaar wil komen tijdens de verwekking.

Lofzang op de triceps

Dan blijkt de Zwitserse een gynaecoloog en ooit mishandeld door een man die daarvoor in de gevangenis verdween maar binnenkort vrijgelaten zal worden. Wanneer 'de sekstypiste' op een dag haar hond uitlaat, loopt ze de Zwitserse tegen het lijf. Ze beginnen een relatie zonder dat Flavia beseft hoe veel Greta van haar intieme leven weet. Dat levert nogal wat complicaties op die Beagin op een bitterzoete en spannende manier uitwerkt.

Alle goede humor heeft een ondertoon van ernst en tragiek. Wie de smeuïge scherts van Beagins verhaal schraapt, ontdekt gekwetste mensen die worstelen met het leven. Het gesprek waarin Flavia tegen Ohm vertelt over haar trauma is niet alleen expliciet maar ook ijzingwekkend, en Greta heeft de zelfdoding van haar moeder toen zij zelf dertien was nog niet verwerkt. Hoe de vrouwen met deze trauma's omgaan, lees je in dialogen die je geregeld doen lachen en absurde scènes die toch geloofwaardig blijven.

Heerlijk ongedwongen zijn de ongegeneerde gesprekken tussen Greta en Flavia over seks en hoe die vooral niét werkt. Zowat alle eufemistische en vooral dysfemistische benamingen voor 'vagina' of 'penis' passeren de revue. En wie denkt dat onderarmen niet erotisch kunnen zijn, heeft de lofzang van Flavia op de triceps nog niet gelezen.

De sekstypiste is vermakelijk stout en speels zinnenprikkelend, maar wie voorbij de humor kijkt ontdekt onverwerkte emoties, trauma's en mensen die ondanks alles blijven zoeken naar liefde.

Vertaald door Linda Broeder, Atlas Contact, 414 blz., € 24,99, (e-boek € 13,99).

Oorspr. titel: 'Big Swiss'

Verberg tekst

Geregeld zie je in de boekhandel vertaalde romans met de originele, Engelse titel er nog op. Soms voelt dat als een zwaktebod (een Russische titel had de uitgever vast niet gehandhaafd), maar in het geval van De sekstypiste gaat er wel iets verloren door de originele titel, Big Swiss, te veranderen. De woordspeling in het Engels (grote Zwitserse en grote zus, big sis) toont al een glimp van wat we gaan lezen. De kern van de derde roman van de Amerikaanse Jen Beagin zit 'm niet zozeer in het feit dat de hoofdpersoon seksgesprekken uittypt, maar in de radicale manier waarop een grote, beeldschone Zwitserse vrouw haar leven omwoelt.

De sekstypiste in kwestie is Greta, die de sessies van sekstherapeut Ohm transcribeert in het steenrijke plaatsje Hudson, waar 'iedereen alles van elkaar weet'. Greta hoort niet bij dat wereldje. Ze is 45, na een lange verloving weer vrijgezel en ze woont in een oude, tochtige boerderij. Ohm is geen seksuoloog en pretendeert dat ook niet te zijn. De cliënten komen toch wel, en de sessies zijn hilarisch: een fijne satire op de hang van egocentrische welgestelden naar spiritualiteit en verlichting. Een cliënt met een huidaandoening gelooft dat zijn verouderingsproces zich aan het omkeren is. 'Mijn voorhuid groeit terug.' Niet zelden sluit Ohm zijn sessies af met een gongbad, waarbij hij 'helemaal losgaat' op een gong in zijn kantoor.

Maar dan hoort Greta 'de Zwitserse', een jonge, getrouwde vrouw met 'een stem waar je met je trui aan kon blijven haken'. Zij vertelt Ohm meteen dat ze 'niet zo'n traumatype' is. Greta veert op, en de lezer met haar. Het gewicht van trauma relativeren, dat is in het huidige tijdsgewricht, en zeker in de Hudson-bubbel, gedurfd. De Zwitserse zou willen dat mensen niet in hun ellende blijven zwelgen, maar zich eroverheen zetten. Zelf heeft ze iets vreselijks meegemaakt, maar dat wil ze geen trauma noemen. 'Ik noem het gewoon wat het was: een pak slaag.' Is dat de reden dat ze in therapie is? Nee. 'Ik ben hier omdat ik niet klaarkom.'

In een later gesprek doet de Zwitserse uit de doeken wat haar is overkomen, en de details zijn gruwelijk om te lezen. Die combinatie van absurde humor en verschrikkelijke gebeurtenissen viel ook al op in Beagins eerdere romans, gebundeld als Stofzuigen in het donker, over een getroebleerde schoonmaakster. De Volkskrant schreef: 'De lezer wordt een ramptoerist genietend van mooie zinnen', en dat gevoel bekruipt je ook soms in De sekstypiste. Ohm sluit het gesprek af met een chantsessie. 'Nou ik voel me compleet bevrijd van mentale ruis. En jij?'

Greta, die al haar hele leven worstelt met de zelfdoding van haar moeder toen ze zelf 13 was, is gefascineerd. En dan herkent ze de stem van de Zwitserse op het hondenuitlaatveld, waar ze Greta's onbeholpen terriër redt van de aanval van een pitbull. Het klikt tussen de vrouwen. Dat Greta de intiemste details kent uit het leven van de Zwitserse (haar echte naam is Flavia) houdt ze geheim. Het zijn de onvermijdelijke 'doe dit nou niet'-stappen die we kennen uit romans over vrouwen die worstelen met het leven. Greta en de Zwitserse beginnen een intense affaire, die haast niet goed kán aflopen.

En toch raakt de relatie aan diepere thema's dan willoze hartstocht eindigend in kommer en kwel. De vrouwen zijn tegenpolen: Greta is in de 40, vrijgezel en zoekende. Ze wordt geteisterd door het verleden en denkt vaak aan zelfdoding. De Zwitserse is 29, al jaren getrouwd (met een man) en heeft een vastomlijnd plan voor de toekomst. Wie is hier de grote zus? Evengoed blijkt ook dat ogenschijnlijk perfecte leven van de Zwitserse niet zo robuust, getuige haar enthousiasme voor seks in openbare toiletten met Greta. Het probleem waarmee ze bij Ohm aanklopte, is in elk geval opgelost.

Hoe verder te gaan met het leven na ellendige gebeurtenissen, zonder het verleden tekort te doen? Dat is de vraag waarover Beagin haar personages in snedige dialogen laat discussiëren, maar die gelukkig niet al te belerend wordt beantwoord. Greta noch Flavia heeft de wijsheid in pacht. Het getuigt wederom van gevoel voor humor dat Beagin tot slot de rol van gemankeerde held weglegt voor Ohm. Inclusief gongbad.

★★★★☆

Uit het Engels vertaald door Linda Broeder. Atlas Contact; 416 pagina's; € 24,99.

Verberg tekst

Een grappige roman over seks, liefde en identiteit. Greta, die in Hudson, New York woont, vult haar dagen met het uittypen van therapiesessies voor een sekscoach die zichzelf Ohm noemt. Ze raakt verwikkeld in een affaire met zijn nieuwste cliënte, een getrouwde vrouw met een heftig verleden en een verfrissende, stoïcijnse houding. Bij haar kan Greta meer zichzelf zijn dan ze ooit bij iemand is geweest, en ondanks het overspel heeft ze alles voor haar minnares over. Vlot, toegankelijk en met humor geschreven, met expliciete scènes.Jen Beagin debuteerde in 2015 met de roman 'Pretend I’m Dead'. In 2017 ontving ze de prestigieuze Whiting Award. De Nederlandse vertaling van haar eerste twee romans verschenen in 2020 in één band als 'Stofzuigen in het donker'.